Dịch Covid-19 tái bùng phát, các sân khấu, nhà hát tạm đóng cửa, ảnh hưởng đến đời sống nghệ sĩ biểu diễn. Không ít nghệ sĩ đã phải làm thêm nhiều công việc “tay trái” để có thu nhập trang trải đời sống.
Ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng bày tỏ chưa bao giờ giới văn nghệ sĩ “được nghỉ ngơi” lâu như thế, dịch ảnh hưởng nặng nề ở mọi ngành nghề. Anh tiết lộ thu nhập từ việc đi hát đã bị mất khoảng 70-80%, 20-30% còn lại là được hát khi tình hình dịch đã lắng xuống nhiều đợt xen kẽ.
“Bao nhiêu dự tính, bao nhiêu sự chuẩn bị về công việc cho các sản phẩm đều bị ngưng trệ, kéo dài, live show của Hưng từ tháng 6/2020 đã dời đến 5 lần. Những hợp đồng ký kết, chụp hình và quay hình để quảng bá các thương hiệu cũng bị “trùm mền” nằm chờ”, Đàm Vĩnh Hưng chia sẻ.
Nghệ sĩ Kim Tử Long thừa nhận thu nhập giảm đến 80%. Không đi diễn, tạm ngừng các nhà hàng vì thua lỗ, anh phụ vợ livestream bán hàng online.
Diễn viên Quốc Trường sở hữu chuỗi quán mỳ cay. Dịch kéo dài hơn 1 năm rưỡi khiến ngành dịch vụ nhà hàng và ăn uống bị tổn hại rất nhiều, chỉ thua du lịch khách sạn và hàng không. Anh cho biết số lượng nhà hàng nhiều, đông nhân viên cộng với tiền mặt bằng khiến công việc kinh doanh của nam diễn viên bị ảnh hưởng lớn. Trong thời gian này, anh phải cân đối tài chính, cố gồng gánh để hết dịch sẽ xây dựng lại và tìm cách khắc phục tổn hại.
Nghệ sĩ Nguyễn Xuân Long, Nhà hát Múa rối Thăng Long, cho biết anh cũng như các nghệ sĩ thuộc biên chế nhà hát được nhận lương cơ bản. Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ vẫn làm thêm để có thêm thu nhập lo cho cuộc sống. “Người thì bán hàng online, người thì “ship” (chuyển đồ) hàng ăn…”, nghệ sĩ Xuân Long cho hay. Bản thân anh thì làm thêm công việc bán bảo hiểm và môi giới bất động sản.
Các nghệ sĩ công tác ở các sân khấu ngoài công lập, hoạt động tự do… còn khó khăn hơn. Để trang trải cuộc sống, nhiều người không ngại thay đổi “hình ảnh” khi bán hàng online, làm shipper (người giao hàng), chạy xe công nghệ… NSƯT Mỹ Uyên, bà bầu Nhà hát Sân khấu nhỏ 5B (TP.HCM), cho biết gần 2 năm nay, dịch tái đi tái lại, diễn viên gần như không có nguồn thu từ nghề, ai có vốn nghề gì thì tận dụng làm nghề đó. “Tuyền Mập, Hồng Đào, Quỳnh Anh, Kim Đào, Hữu Quốc… nấu đồ ăn bán, từ trứng cá lóc kho tiêu, trứng ngâm nước tương, cơm cháy, sữa bò tươi đến các món Thái. Mấy em diễn viên trẻ chạy giao hàng phụ hoặc xin chân chạy xe công nghệ, bởi đa số các em nhà ở tỉnh”, chị cho biết.
Nhờ có mạng xã hội, với lợi thế được công chúng biết đến, nhiều nghệ sĩ thời gian qua đã trang trải cuộc sống từ nghề tay trái. Diễn viên Lê Khánh, Đào Vân Anh… bán thức ăn online. Vợ chồng NSƯT Kim Tử Long livestream vừa ca vừa bán những mặt hàng cần thiết cho người tiêu dùng trong mùa dịch. Có nhiều khán giả vào bình luận khi anh livestream, rằng nghệ sĩ mà bán hàng online làm mất hình tượng; nhưng theo anh, trong thời buổi này, công việc nào làm ra tiền, không vi phạm pháp luật, đều đáng quý.
“Nghệ sĩ vốn quen với việc tập trung cho nghệ thuật nên ra ngoài làm thêm gặp nhiều khó khăn lắm”, nghệ sĩ Nguyễn Xuân Long tâm sự. Anh nói: “Mình vẫn thường quen tiếp cận, giao tiếp với mọi người và khán giả qua nghệ thuật, chứ ít giao tiếp hoặc quan hệ xã hội như bên ngoài. Lúc làm công việc khác như bán bảo hiểm, mình luôn có cảm giác khó phá vỡ bức tường là cái tôi nghệ sĩ để đi nói chuyện hoặc “nuôi dưỡng” những mối quan hệ”. Anh cũng như những đồng nghiệp khác chỉ mong ngày sân khấu được mở cửa trở lại.
NSND Tống Toàn Thắng bày tỏ mức thu nhập trung bình của diễn viên xiếc khó có thể so với những nghệ sĩ hoạt động trong showbiz. “Xiếc là loại hình nghệ thuật đặc biệt mà chúng tôi vẫn gọi nhau là công nhân nghệ thuật. Cũng như vận động viên thể thao, diễn viên xiếc cũng phải “văn ôn võ luyện” hằng ngày. Dịch bệnh phải giãn cách nhưng chúng tôi vẫn phải duy trì tập luyện đều đặn. Các diễn viên phải phân giờ đến liên đoàn tập luyện, bởi chỉ có ở đây mới đủ cơ sở vật chất để tập đúng với bộ môn biểu diễn hay thiết bị đảm bảo an toàn. Diễn xiếc không diễn giả được. Diễn viên mà làm giả có khi bị ảnh hưởng đến cả tính mạng”, NSND Tống Toàn Thắng nói.
Liên đoàn Xiếc VN tổ chức bữa ăn tập thể, hỗ trợ bữa trưa cho nghệ sĩ. “Trong lúc dịch bệnh, việc ăn uống cũng khó khăn trong vấn đề phòng dịch. Bởi vậy, chúng tôi hỗ trợ cho anh em. Làm vậy cũng là đã cố gắng lắm. Chúng tôi muốn giữ tinh thần cho anh em. Điều chúng tôi mong muốn là nhận được sự động viên tinh thần, sự trân trọng của khán giả dành cho mình”, NSND Tống Toàn Thắng bộc bạch. Anh cho hay các nghệ sĩ luôn cố gắng để sẵn sàng có sản phẩm, tiết mục phục vụ khán giả ngay khi được trở lại.
