Cất giữ vàng là một trong số các dịch vụ tài chính mà Ngân hàng Dữ trữ Liên bang New York (New York Fed) thay mặt cho Hệ thống Dữ trữ Liên bang Mỹ cung cấp cho các ngân hàng trung ương và các tổ chức quốc tế trên toàn cầu. Kho vàng của New York Fed nằm ở tầng hầm của tòa nhà nằm ở khu Manhattan.
Phần lớn vàng trong kho này được chuyển đến trong và sau thời điểm diễn ra Thế chiến thứ 2. Lúc này, nhiều quốc gia có nhu cầu cất giữ số vàng dự trữ của họ ở một nơi an toàn. Lúc cao điểm, kho vàng của New York Fed chứa 12.000 tấn vàng.
Sâu dưới lòng đất của Manhattan, một trữ lượng vàng khổng lồ đến mức ngay cả Goldfinger trong James Bond cũng khó lòng tưởng tượng ra. Lượng vàng trị giá gần 200 tỷ USD được đặt dưới lòng đất, trong kho của Ngân hàng Reserve Bank New York.
Lượng vàng khổng lồ
Theo số liệu năm 2019, kho 3 tầng này chứa 497.000 thỏi vàng, với tổng trọng lượng khoảng 6.190 tấn. Điều thú vị là chỉ khoảng 5% số vàng này thuộc về chính phủ Mỹ, còn lại là tài sản của ngân hàng trung ương quốc gia khác và các tổ chức quốc tế.
Kho có 122 khoang chứa vàng, mỗi khoang thuộc về một tài khoản, cũng như nhiều giá để khác cho những tài khoản nhỏ hơn. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) không công khai về tên tuổi cũng như lượng vàng mỗi tài khoản sở hữu tại đây. Tất cả được định danh bằng số, không có tên. Các thỏi vàng cũng được cân và kiểm tra độ tinh khiết mỗi khi nhập kho.
FED miễn phí tiền để vàng tại đây cho các tài khoản, nhưng tính phí 1,75 USD cho việc di chuyển mỗi thỏi vàng. Hoạt động nhận và chuyển vàng cũng không được công khai, và không ai ngoài chủ tài khoản hay kiểm toán viên được phép xem vàng trong mỗi khoang. FED tổ chức tour tham quan kho, nhưng du khách chỉ được xem lượng vàng trưng bày.
Mỗi khi một khoang mở ra hay vàng được di chuyển, ít nhất 3 nhân viên của FED cần có mặt để giám sát. Mỗi khoang có một khóa móc, hai khóa kết hợp, và dấu niêm phong của kiểm toán viên FED.
Mỗi thỏi vàng ở đây nặng khoảng 12,7 kg. Do đó, nhân viên phải đi loại giày bọc kim loại đặc biệt đề phòng trường hợp vàng rơi xuống chân. Ở góc kho, sàn bê tông bị lõm vài chỗ, nơi những thỏi vàng từng rơi xuống.
Kho chứa khoảng 25% lượng vàng của thế giới. Phần lớn đến đây sau Thế chiến 2, khi các quốc gia tìm nơi an toàn để giữ vàng của mình. Sự trỗi dậy của New York như một trong những trung tâm tài chính của thế giới khiến điều này cũng trở nên thuận tiện hơn.
Pháo đài hiện đại
Nhìn từ xa, tòa nhà của FED tại New York trông như một pháo đài Trung cổ giữa rừng cao ốc. Những cửa sổ ở ba tầng trệt được gia cố bằng song sắt lớn. Xung quanh, các sĩ quan được trang bị vũ khí hạng nặng thường xuyên đi tuần.
Du khách có thể đăng ký tour tham quan miễn phí có hướng dẫn viên ở đây, với số lượng giới hạn (180 người/ngày). Khi vào tòa nhà, bạn sẽ phải trải qua quá trình kiểm tra an ninh nghiêm ngặt và không được phép chụp ảnh. Các vật dụng như máy ảnh, sổ tay, balo, vali… phải để ở ngoài.
Kho vàng của New York Fed được bảo vệ một hệ thống an ninh nhiều lớp và toàn diện. Lối vào duy nhất của kho được bảo vệ bởi một trụ thép nặng 90 tấn. Trụ thép này có chiều cao 2,74 mét và được đặt trong một khung bê tông và thép nặng 140 tấn. Khi đóng lại, tổ hợp này sẽ tạo ra một vòng đệm kín gồm khí và nước. Ngoài ra, khi cổng được đóng, 4 thanh thép được đưa vào các lỗ trên trụ thép và đồng hồ thời gian được gắn vào, khóa kho vàng cho tới ngày hôm sau.
Tăng cường an ninh cho kho vàng là hệ thống tường bê tông cốt thép khổng lồ bao quanh. Bên trong và bên ngoài kho được giám sát 24/24 bằng camera an ninh cũng như các cảm biến chuyển động (khi cửa kho được đóng). Cuối cùng là lớp bảo vệ của các nhân viên an ninh của New York Fed, các quy trình chặt chẽ cùng lực lượng cảnh sát có vũ trang của Cục Dữ trữ Liên bang Mỹ,
Với hệ thống bảo vệ nghiêm ngặt, kho vàng của New York Fed chưa từng phải đối mặt với những vụ trộm. Thậm chí New York Fed còn tổ chức các chương trình tham quan kho vàng miễn phí cho người dân và học sinh, sinh viên tất cả các ngày trong tuần, trừ thứ 7, chủ nhật và ngày lễ.
Hệ thống phức tạp này nghe có vẻ hiện đại, nhưng thực ra được xây dựng từ khi kho được lắp đặt, và có thể vận hành ngay cả khi mất điện và máy tính ngừng hoạt động. Các nhân viên an ninh được trang bị vũ khí và còn có cả khu tập bắn riêng ở tòa nhà.
Đến nay, chưa có vụ đột nhập nào thành công ở đây, dù kế hoạch cướp vàng được xây dựng chi tiết trong phim Die Hard năm 1995.
Người dân sẽ được tham quan kho vàng trong 1 tiếng buổi chiều, từ 13 giờ tới 14 giờ từ thứ 2 tới thứ 6 (trừ ngày lễ). Trong khi đó, học sinh/sinh viên sẽ được tham quan kho vàng 1 tiếng buổi sáng từ 10 giờ tới 11 giờ. Số lượng khách tham quan tối đa trong một lần là 25 người.
Hiện tại, do dịch COVID diễn biến phức tạp tại Mỹ, New York Fed đang tạm dừng chương trình tham quan kho vàng của mình.
